مقصود فراستخواه: مهمترین مسئولیت اجتماعی کسبوکارها، متقاعد ساختن حاکمان به تغییر الگوهای ذهنی است
سارینا آجیلی در ۲۶ بهمن, ۱۳۹۸
به اشتراکگذاریTwitterLinkedinTelegram
اولین روز اختتامیه دوازدهمین جشنواره وب و موبایل ایران، ۲۴ بهمنماه در پژوهشگاه نیرو برگزار شد. مقصود فراستخواه، جامعهشناس، استاد برنامهریزی و توسعه و نویسنده کتاب «ایرانیان» درخصوص عدم مدیریت درست بر تغییرات جامعه و نیز همگام شدن کسبوکارها با شرایط جامعه صحبت کرد.
او در ابتدا عنوان کرد که قصد دارد درک خودش را از community (جامعه) کسبوکارها به اشتراک گذارد. بنا به گفته فراستخواه، تکنولوژی و کسبوکار تکنولوژی از جمله کسبوکارهای آنلاین، به صورت اجتماعی ساخته میشوند. این یعنی کسبوکارها به نوبه خودشان بر تغییرات جامعه تاثیر میگذارند و مرتبط با فرهنگ جامعه هستند. همین طور جامعه نیز از آنها تاثیر میگیرد، یعنی جامعه تکنوبند است.
به گفته فراستخواه جامعه به تکنولوژی وابسته است و تکنولوژی، به خصوص ICT و فناوری اطلاعات، فقط یک ابزار ساده و فنی نیست؛ بلکه میتواند نگاهها، عادتها و ارزشهای ما را دگرگون سازد و اصولا مدل ذهنی و الگوی عمل را تغییر دهد.
او در این خصوص یک مثال تاریخی را تشریح کرد.
به گفته او حکیم سبزواری، یکی از بزرگترین حکیمهای دوره اخیر ایران، به لحاظ
فلسفی عکاسی را غیر ممکن میدانست و استدلال میکرد که انتقال اعراض محال است؛ پس
چون عکس یک عرض است پس امکان ندارد عکس یک انسان به کاغذ منتقل شود. زمانی که به
اصرار ناصرالدین شاه، عکاس دربار خواست از حکیم عکاسی کند، او با اعجاب به دوربین
نگاه میکرد.
فراستخواه توضیح داد: «به طور کلی اگر بخواهیم نگاهی داشته باشیم، تلگراف به عنوان یک تکنولوژی جدید در زمان قدیم، تاثیر مهمی بر مشروطه داشت. پس از آن، نهضت ملی با رادیو شکل گرفت، انقلاب سال ۵۷ به تحلیل تافلر، انقلاب نوار کاستها بود. همچنین کامپیوتر و مطبوعات در شکلگیری تغییرات دهه ۷۰ موثر بودند و علاوه بر آن، گسترش اینترنت و نیز گسترش واقعیت مجازی و شبکههای اجتماعی در ایران، به ترتیب تحولات دهه ۸۰ و ۹۰ را شکل دادند.»
«از سوی دیگر، کسبوکار و بیزینس پلن شما در یک اکوسیستم شکلگرفته و توسط شما اتفاق میافتد که تحت تاثیر اکوسیستم بزرگتر اجتماعی، فرهنگی و بومی است.» این جامعهشناس با بیان این مطلب خطاب به کسبوکارها اظهار کرد که بر اساس درک و فهمی که از محتوای جامعه دارید میتوانید توسعه پیدا کنید.به گفته فراستخواه، جامعه ایران دچار توده بحرانی (critical mass) شده و تغییرات آن خوب مدیریت نمیشود. در دهههای اخیر جامعه ایران به شدت دگرگون و صفات جمعیتی ایران به شدت عوض شده است. درواقع تغییرات آن همگرا نیست، به درستی این تغییرات مدیریت نمیشوند، سیستم نسبت به آنها هوشیار نیست و با تغییرات آن بیگانه است.»
این استاد برنامهریزی و توسعه، در ادامه صحبتهای خود در ارتباط با تغییرات ایران در ۴۰ سال اخیر، آمارهایی ارائه داد: «در ایران شهرنشینی حدود ۷۰ درصد شده، اما در افغانستان میزان شهرنشینی حدود ۲۰ درصد است. این درحالی است که ایران با وجود این رشد سریع، مدیریت شهری خوب ندارد و نهادهای مدنی لازم توسعه پیدا نکردهاند. همچنین بعد خانوار از پنج به سه و نیم و نیز میانگین سن از ۲۲ در سال ۵۷ به ۳۰ رسیده و متوسط سالهای تحصیل از دو و نیم به هشت تا ۱۰ افزایش یافته است. این آمارها نشان میدهند که سرعت تغییر جامعه ما زیاد بوده، درحالی که مدیریت درستی بر ساختارهای آن نمیشود.