مدرنیته انتقادی و اخلاق رهایی

مدرنیته انتقادی و اخلاق رهایی

بخشی از درسگفتار بیستم زیست اخلاقی، 29 خرداد 99 فایل کامل در https://www.aparat.com/moral.living

کانت بحثی دارد درباره آزادی اراده که از مباحث پایه‌ای او  و یکی از مبانی عصر روشنگری است. این آزادی از نظر کانت نا مسؤول وغیر اجتماعی نیست   چرا؟ برای اینکه همان فرد که می‌خواهد آزادی اراده داشته باشد خودش را ملزم به رعایت یک قانون اخلاقی نوشته در دل و در لوح اجتماعی نیز  احساس می کند و خرد انسانی به او می‌گوید باید آن قانون عمومی را درک و تبعیت کند. فردی که می‌خواهد آزاد باشد، همزمان احساس می‌کند که اخلاقا متعهد است تابع قانون اجتماع باشد. ضمن درک ارادۀ آزاد خود ، قانون خرد مطابق طبیعت را در می یابد وارادۀ آزاد خود را به آن متعهد می کند : آزادی مسؤولانه  وقانونمند .....این یعنی عبور از  اخلاق دگر فرما  . انسان مدرن با این مراقبت نفس عقلانی ، ضمن اینکه متوجه حقوق وآزادی خویش هست  حس مسؤولیت خود ارجاع و  درونزا نیز دارد در همان حال   اداره پذیر و هنجار پذیر  و قانون گراست. اما فوکو از کانت عبور می کند و  به پروژۀ نقد خود همچنان ادامه می دهد  و سوژه مدرن را نیز در انقیادهای تازه می بیند به نظر فوکو  این مراقبت نفس عقلانی روشنگری  یک مرحله به جلو محسوب می شود اما خیلی جهانشمول ومطلق  است  وخشک وعبوس است. سوژه محور است و زیبایی وعشق و تنوعات در او کم رمق و تنک مایه است، ابزاری است  ونتیجه اش برای  دنیای مدرن این شده که خود را همه جا رؤیت پذیر می بینیم واداره پذیر می شویم  . خود را مطابق آیین نامه ها چک می کنیم، کد ملی ما  وبقیه اطلاعات، ذره ای سرگردان در  یک دنیای دیجیتالی هستیم ، فنای در شبکه بی انتهای رسانه ای ، اسیر فنانی خود شده ایم . نمونه اش صنایع آرایشی وتجملی ، دنیای تخصصی شده ، بازاری شده، تحت حاکمیت پول، نئولیبرال.  جنون مصرف بی انتها وپایان ناپذیر، افزایش کالاها ها  ومصرف به هر زحمت وقیمت، چشم هم چشمی های قبایل مدرن  در مقیاسی جهانی سازی شده. آرمانشهر رستگاری دنیوی که گاه به صورت ویرانشهری بر سر ما آوار می شود.  تصرف ذهنی وفنی بر طبیعت،  تخریب محیط زیست، نابرابری، خشونت، جنگ، نژادپرستی، جهانی سازی، یکسان سازی،..... یک شکل  پیچیده تر  از مصرف گرایی ما  نیز مصرف معانی است؛ تکنولوژی های راحتی وریلکس شدن و شادی. فوکو در این وضعیت انقیاد جدید ، اخلاق را افقی و جای پایی برای رهایی انسان مدرن  می داند. 

https://www.instagram.com/p/CBoC3CXpWcI/