-
دشواره های اخلاق دینی ؛ دربارۀ استقلال اخلاق از دین -4
سهشنبه 5 اردیبهشتماه سال 1391 06:32
بخش چهارم دشواره های «اخلاق دینی» 1ـ مسألۀ وجود خدا ساده ترین معنای اخلاق دینی این است که عمل «الف» خوب است چون خداوند به آن توصیه می کند و عمل «ب» بد است چون خداوند از آن برحذر می دارد( Dombrowski,2001:18-19 ). کسانی مانند برادلی [1] بر آنند که اصولا اخلاق نیازمند باورکردن به یک موجود فرابشری الهی است که عین کمال...
-
دشواره های اخلاق دینی ؛ دربارۀ استقلال اخلاق از دین -3
دوشنبه 4 اردیبهشتماه سال 1391 07:20
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 بخش سوم مبانی غیر دینی اخلاق اخلاق به قدر کافی دلیلی برای وجود واعتبار خویش دارد و لازم نیست حتما از دین والهیات آویزان شود. تکیه گاه امر اخلاقی در ذهن وهستی بشر کجاست؟ به نظر کانت، اخلاق از عقل عملی در درون آدمی سرچشمه می گیرد. این «ارادۀ خیر...
-
دشواره های اخلاق دینی ؛ دربارۀ استقلال اخلاق از دین -2
یکشنبه 3 اردیبهشتماه سال 1391 07:58
بخش دوم بیان مسأله بررسی های قبلی نشان می دهد که دین می تواند اخلاقی یا «غیر اخلاقی» باشد. همانطور که اخلاق می تواند دینی و «غیر دینی» باشد( برای بحث مبسوط بنگرید به فراستخواه، 1389 الف). «دین اخلاقی» موکول به درک انسانی ، ادب اجتماعی ودین ورزی نجیبانۀ آدمی است. این نوع دین ورزی، به تعبیر مولانا وقتی است که سودای سر...
-
دشواره های اخلاق دینی ؛ دربارۀ استقلال اخلاق از دین(قسمت اول)
شنبه 2 اردیبهشتماه سال 1391 07:25
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 متن ویراسته مقاله منتشر شده در دوماهنامه اخبار ادیان ، شماره بهمن 90 http://www.iid.org.ir/?i=798 بخش نخست مقدمه پرسش مقالۀ حاضر این است که راه عزیمت به اخلاق از طریق دین تا چه حدی هموار ویا ناهموار وآسیب پذیر است؟ تمرکز بحث بر این است که امر...
-
قطار ما از ریل خارج می شود؟
جمعه 25 فروردینماه سال 1391 13:28
«هوگو» [1] را مارتین اسکورسزه [2] ساخته است. فیلم ، برگرفته از کتاب « برایان سلزنیک» به نام اختراع «هوگو کابره [i] » است. داستان رؤیاهای پسری یتیم به نام هوگو و متعلق به قشر پایین جامعه است . پدر او تعمیرکار ساعت و سرشار از استعداد فنی است، استعدادی که در تلاش برای تعمیر آدم مکانیکی نم ایان می شود؛ این روبوت خراب از...
-
آیا ایرانیان، سکولار می شوند؟ آینده دین ورزی چگونه است؟
شنبه 19 فروردینماه سال 1391 07:56
گفتگوی متین غفاریان با مقصود فراستخواه اسفند90 منتشر شده در مهرنامه شماره 20 (اسفند 90) صص242-243 آیا ایرانیان سکولارتر خواهند شد؟ عرفی شدن(سکولارشدن) فرایند جهانگیر در حال رشد و زیر پوست اکثر جوامع است. عواملی مانند افزایش سواد، تحصیلات، درآمد و بهبود نسبی سلامتِ قشرهایی از مردم و نیز پیشرفت تخصصی شدن، تفکیک اجتماعی...
-
«پساروشنفکری دینی»
دوشنبه 14 فروردینماه سال 1391 09:12
احتمالات آیندۀ «روشنفکری دینی» چارچوبی برای آینده پژوهی منتشر شده در مهرنامه، شمارهی 20، ویژهنامه نوروز خلاصه بحث جهان بسیار متحول، گسسته و پر تعارض شده است و محتوایش پر تنش تر از آن است که مدلهای سادۀ روشنفکری قادر باشد از عهدۀ توضیح آن بربیاید. چه برسد به اینکه بتواند برای نقد وتغییر آن طرحی بیفکند وپروژه ای...
-
این طبیعت بی قرار ما
سهشنبه 1 فروردینماه سال 1391 10:34
نوروز اگر هم جشنی است وجنبشی است در وهلۀ اول، از آن طبیعت است. این برای بهانه ای کفایت می کند که در چنین روزی، درک ناچیزت را از طبیعت با مخاطبان خویش در میان بنهی. چیست این که طبیعتش می نامند؟ ترکیبی بغایت متنوع از عناصر که روز وشب با آن ودر آن به سر می بریم؛ از بدن های خویش تا اشیای پیرامون، درخاک و در و دشت ، تا...
-
چرا ما ایرانیان چنین شدیم؟
جمعه 26 اسفندماه سال 1390 10:15
قسمت پایانی مقالۀ درباره نیمرخ رفتار ایرانی برای تأمل در پرسش «چرا ما اینطور شدیم» از رهیافت نونهادگرایی بهره جستیم. مهمترین کلیدواژۀ رهیافت نونهادگرایی «وابستگی به مسیر» [1] است. باورهای مردمان و روحیات و خلقیات آنها ریشه در سر گذشت نهادهای جامعۀ آنها در محیط خاص و رویدادهای تاریخی خاص دارد. «وابستگی به مسیر» لزوما...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-۹
پنجشنبه 25 اسفندماه سال 1390 08:40
قسمت نهم بحث و نتیجه گیری ساده سازانه است که بخواهیم رفتار ایرانی را تنهابا عوامل بیرونی یا درونی توضیح بدهیم (الگوی اِسناد بیرونی یا درونی). مدل تحلیل تاریخی-نهادی ،نسبت به سایر الگوهای موجود در پیشینۀ بحث، از ظرفیت های توضیحی بیشتری برای تحلیل رفتار ایرانی برخوردار است. نویسنده در مطالعۀ خود،به رهیافت تازه ای مراجعه...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-8
چهارشنبه 24 اسفندماه سال 1390 08:43
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 قسمت هشتم بدین ترتیب مدل ارائه شده ، رفتار ایرانی را به صورت چند عاملی مورد تحلیل قرار می دهد. مشکل خلقیات وروحیات در این سرزمین تنها با ارجاع به نهادها و مناسبات اقتصادی ومخصوصا با طرح چیزی تحت عنوان تولید آسیایی قابل توضیح نیست، بقیه عوامل هم...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-7
سهشنبه 23 اسفندماه سال 1390 07:01
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 قسمت هفتم دو. سطح عاملان انسانی سطح دوم از مدل تحلیل چهار سطحی ؛ عاملان انسانی ونحوۀ رفتار و کنشگری آنهاست. الگوی عمل انسانها پابه پای وضعیت ساختار ها اثر گذار است؛ چه مثبت وچه منفی. برای نمونۀ منفی آن می توان به چند وچون "کشمکش نخبگان"...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-6
دوشنبه 22 اسفندماه سال 1390 07:56
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 قسمت ششم مدل تحلیل چهار سطحی پیشنهاد شده در این مقاله، از سطح تحلیل نهادها،آغاز می شود: یک. سطح نهادها در هیچیک از تحقیقات قبلی که نویسندۀ سطور بررسی کرده است،نگاه جامعی به...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-5
یکشنبه 21 اسفندماه سال 1390 07:04
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 قسمت پنجم مدل پیشنهادی برای تحلیل نیمرخ رفتار ایرانی تأمل در مدلهای اشاره شده نشان می دهد که بررسی نیمرخ رفتار ایرانی به تفکر سیستمی و رویکرد کلگرا شامل درون و بیرون با هم،(جامعه و محیط آن) و با در نظر گرفتن تلفیقی از «ساختارها/نهادها» از یک سو...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-4
شنبه 20 اسفندماه سال 1390 07:37
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 مقاله چاپ شده در مجله جامعه شناسی دوره یازده ، ش1 بهار89 ، ص3-21 قسمت چهارم اِسناد درونی / اِسناد بیرونی اگر مدلهایی را که با رویکردهای پایۀ موصوف تا اینجا به بررسی نیمرخ...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-۳
جمعه 19 اسفندماه سال 1390 13:10
مقاله چاپ شده در مجله جامعه شناسی دوره یازده ، ش1 بهار89 ، ص3-21 قسمت سوم... رویکرد های پایه نظریههای پایهی گوناگون و متنوعی برای توضیح و بررسی خلقیات و روحیات و عادات غالب در یک فرهنگ وجود دارد. رویکرد کارکردگرایی، فرهنگ را به مثابه ساز و کاری برای تأمین نیازهای زیستی، روانی و اجتماعی مورد بررسی قرار میدهد. برای...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-۲
پنجشنبه 18 اسفندماه سال 1390 16:19
مقاله چاپ شده در مجله جامعه شناسی دوره یازده ، ش1 بهار89 ، ص3-21 قسمت دوم: مقدمه وبیان مسأله کم نیستند آثاری که در آنها تصویری بحث انگیز از روحیات و خلقیات ایرانیان به دست داده شده است؛ مانند اینکه زیادی دروغ میگویند؛ کم کار میکنند؛ فعالیت مشترک جمعی و گروهی در آنها ضعیف است، دوشخصیتی ظاهر می شوند ودو سوگرایی دارند...
-
دربارۀ نیمرخ رفتار ایرانی-1
چهارشنبه 17 اسفندماه سال 1390 12:14
مقاله چاپ شده در مجله جامعه شناسی دوره یازده ، ش1 بهار89 ، ص3-21 چاپ وانتشار مقاله در مجله جامعه شناسی با تأخیر وبه تازگی صورت گرفته است و در چند قسمت پیاپی طی روزهای آتی ، برای نقد ونظر درج می شود قسمت اول/ چکیده روحیات ایرانی چگونه است؟ مطمئنا نمی توان ذات باورانه و تقلیل گرایانه، از روحیات خاص و ثابت ایرانی سخن...
-
تصویر دیگران را در ذهن خویش بهبود ببخشیم
شنبه 13 اسفندماه سال 1390 09:11
....مثال کوچکی را در نظر بیاورید؛ اگر سیستم حمل ونقل شهری ناکارامد باشد؛ مانند تعداد ناکافی اتوبوس ها، مسیر پرترافیک و فقدان مدیریت علمی وحرفه ای، آنچه در ایستگاه های سر راه اتفاق می افتد اتوبوسهای پر، معطّلی و ازدحام مسافران است. دور از انتظار نیست که این به اخلاق ارتباطی ِ آداب دان ترین آدمها نیز لطمه بزند. رفتارشان...
-
دانشگاه بدون اختیارات معرفت شناختی
شنبه 6 اسفندماه سال 1390 07:26
متن ویراسته و تحریر یافته سخنرانی مقصود فراستخواه تقلیل دادن دانشگاه به چیزی دیگر در ایران در پنل تخصصی «جمعیت توسعۀ علمی ایران» 12 بهمن ماه سال90 نقل از هفته نامه آسمان ش 104، 29 بهمن 90 صص16-17 «دانشگاه داشتن» در جامعۀ ما از ابتدا پروبلماتیک بود وسپس پروبلماتیک تر هم شد. دانشگاه، یک ساختمان نیست . پس ِ پشت دانشگاه؛...
-
توسعه سیاسی چگونه پیش می رود؟
سهشنبه 25 بهمنماه سال 1390 10:24
بحث ارائه شدۀ مقصود فراستخواه در پنل « بررسی مدل توسعۀ سیاسی ایران»؛ انجمن علوم سیاسی ایران 24 بهمن 90 بیان مسأله توسعۀ سیاسی معمولاً با الگوهایی نظری مانند نوسازی ، تفکیک نهادها، دمکراتیزاسیون یا «حکومت داری خوب» [1] توضیح داده می شود. اما اینها همه نوعی نگاه از بالا به توسعۀ سیاسی است. برای رسیدن به یک مدل این نیاز...
-
اگر میتوانی بخوان؛ واگر نمی توانی، باز بخوان
شنبه 15 بهمنماه سال 1390 10:00
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 تجربه های نافذ کتاب خواندن متن کامل پاسخ فراستخواه به هفته نامه آسمان ش 102 شنبه 15 بهمن 1390 سلامیان: از شما می خواهم چهار- پنج کتاب مهم از کتاب هایی را نام ببرید که از...
-
اخلاق سیاسی بازرگان؛دوست داشتن مردم ونه سواری گرفتن از آنها
شنبه 1 بهمنماه سال 1390 08:05
گفتگوی عظیم محمود آبادی با مقصود فراستخواه روزگار ؛ اول بهمن 1390، صفحۀ10 اخلاق سیاسی مرحوم مهندس بازرگان را در دوران مبارزه پیش از انقلاب چطور تحلیل میکنید؟ برجسته ترین مؤلفه اخلاق سیاسی بازرگان ، سعی ایشان برای فاصله گرفتن از پوپولیسم رایج در جامعۀ ایران بود. انصافا برای یک کنشگر سیاسی ، این خیلی سخت است و مستلزم...
-
نیاز به بررسی های علمی مستقل درباب دین ودینداری در ایران
دوشنبه 26 دیماه سال 1390 08:19
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 مؤسسة مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران دومین نشست نقد و بررسی سنجش دینداری در ایران دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران 90/10/14 متن تحریر یافته بحث ارائه شدۀ مقصود...
-
سرمشق های مختلف بررسی دین ورزی
شنبه 24 دیماه سال 1390 19:30
مؤسسة مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران دومین نشست نقد و بررسی سنجش دینداری در ایران دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران 14/10/90 متن تحریر یافته بحث ارائه شدۀ مقصود فراستخواه قسمت اول مقدمه فرض بنده در بحث حاضر آن است که بررسی دین ورزی فارغ از فضای پارادیمی [1] صورت نمی گیرد. مطالعه دین ورزی توسط محققان لزوما...
-
مناقشات برنامه ریزی آموزش عالی برای علوم اجتماعی در ایران بخش3
دوشنبه 19 دیماه سال 1390 08:05
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 دومین کنگره ملی علوم انسانی علوم انسانی، کارکردها و دستاوردها پنج شنبه 15 دیماه 90 دانشگاه شهید بهشتی خلاصه بحث ارائه شدۀ مقصود فراستخواه (قسمت سوم وپایانی به همراه پی دی اف...
-
مناقشات برنامه ریزی آموزش عالی برای علوم اجتماعی در ایران بخش2
یکشنبه 18 دیماه سال 1390 07:33
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 دومین کنگره ملی علوم انسانی علوم انسانی، کارکردها و دستاوردها پنج شنبه 15 دیماه 90 دانشگاه شهید بهشتی خلاصه بحث ارائه شدۀ مقصود فراستخواه (قسمت دوم) 3.مناقشه نسبت برنامه با...
-
مناقشات برنامه ریزی آموزش عالی برای علوم اجتماعی در ایران بخش1
شنبه 17 دیماه سال 1390 07:04
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 دومین کنگره ملی علوم انسانی (پنل علوم انسانی، کارکردها و دستاوردها) پنج شنبه 15 دیماه 90 دانشگاه شهید بهشتی خلاصه بحث ارائه شدۀ مقصود فراستخواه Normal 0 false false false...
-
مشکلات جامعه شناسی دین در ایران
پنجشنبه 8 دیماه سال 1390 22:53
پرسش وپاسخ منتشر شده در مجله چشم انداز ایران شماره 70 آبان و آذر1390 صص16-18 1- آیا علوم انسانی جهانشمول و یا عام نیستند؟ بنده در این خصوص به نظریه ای معتدل در باب اعتبار علوم قائل هستم. در «جامعه شناسی علم کلاسیک» که به آن «جامعه شناسی علم قدیم» نیز گفته می شود فرض بر این بود که «علم» خیلی جهانشمول وعام است. نمونه اش...
-
برنامه درسی ملی
دوشنبه 5 دیماه سال 1390 07:17
توضیح لازم : در تابستان سال جاری از مجلۀ سورۀ اندیشه طی تلفنها ودرخواستهای متعدد، طرح اقتراحی را عنوان کردند که درباب تدوین «سند ملّی آموزش و پرورش» دارند و مصرّانه می خواستند در کنار دیدگاه دیگران ، نظر اینجانب را نیز داشته باشند و به همراه سایر دیدگاه ها چاپ ومنتشر بکنند. به دلیل پیگیری های مکرر مسؤولان آن مجله ، بر...